آيا سوخت اتمی برای ايران ضروری است؟ بخش دوم. هزينه های مالی و غيرمالی غنی سازی برای ايران

آيا سوخت اتمی برای ايران ضروری است؟

بخش دوم. هزينه های مالی و غيرمالی غنی سازی برای ايران

جمشيد اسدی، مجيد محقق، مهران مصطفوی، کورش زعیم

يک شنبه 3 ارديبهشت ماه 1391، 23 آوريل 2012

www.assadioniran.blogspot.com

Assadi3000@yahoo.com

در بخش نخست اين نوشته آمد که چرا ايران با مديريت بهينه سوخت فسيلی و جلوگيری از هدر شدن انرژی و نيز با به راه انداختن انرژی های پاک نيازی به انرژی هسته ای ندارد و نخواهد داشت. حالا در اين بخش دوم نشان خواهيم داد که چرا انرژی هسته ای برای کشور ضروری که نيست هيچ، بلکه هزينه های مالی و غيرمالی کمرشکنی را نيز به دنبال خواهد داشت.

البته اين هزينه ها هميشه بر دوش اقتصاد و سياست کشور سنگينی کرده است. از سال 2006 تا کنون، شورای امنيت سازمان ملل متحد با تصويب چهار قطعنامه تحريمی از جمهوری اسلامی خواسته بود تا فعاليت‌های مربوط به غنی سازی را متوقف کند. هر چند مذاکرات اخیر در فضایی امیدوارکننده صورت گرفته است اما تا این زمان ایران هزینه های بسیار بالایی را برای آنچه میهن ما نیاز ندارد پرداخته است.

اين شما و اين هم نوشته ما برای نشان دادن هزينه های فعاليت های هسته ای جمهوری اسلامی در شرايط کنونی.

1. انرژی هسته ای، انرژی ناپاک. از انرژی هيدروليک گذشته، انرژی اتمی کمتر از هر سوخت ديگری گاز کربن توليد می کند. اما باوجود اینکه سوخت هسته ای گاز کربنيک توليد نمی کند، آن را انرژی پاک نمی توان دانست، انرژی هسته ای به یقین از برخی نظرها آلاینده ترین منبع انرژی است. اين درست که سوخت های فسیلی زيان هايی چون آلودگی، ایجاد باران های سمی و اثر گلخانه ای، آسيب به لایه اوزون که ما را از پرتو فرابنفش خورشید محفوظ نگه می دارد، دارند و نيز باعث تغییرات قابل ملاحظه در آب و هوای زمین می شود. اما همه اين هزينه ها، با سیاست های مناسب قابل کنترل و حتی کاهش هستند. آسیب های سوخت فسیلی را می توان با تکنولوژی تولید، مصرف بهینه، جانشینی انرژی های پاک و مدیریت محیط زیست به تدریج کاهش داد. آثار منفی سوخت فسیلی قابل جبران هستند و می توان شرایط زیست محیطی را در درازمدت به شرایط طبیعی نزدیک کرد. ولی این کارها در مورد سوخت هسته ای شدنی نيستند. آسیب های سوخت هسته ای بر پایه فنآوری روز و آنچه برای درازمدت پیش بینی می شود، قابل جبران نیستند. رادیواکتیویته که عامل کشتار جانداران و گیاهان است، برای نسل ها در جانداران و ژن گیاهان باقی می ماند و باعث آسیب های ژنتیکی غیرقابل جبران می شود، آب و خاک و محیط زیست، گیاهان و حیوانات خوردنی را آلوده می کند و این آلودگی برای، هزاران، صد ها هزار، و حتی میلیون ها سال ـ بسته به موارد و نوع رادیو اکتیویته ـ دوام دارد. به عنوان نمونه در ژاپن بعد از فاجعه فوکوشیما محوطه ای در حدود سی کیلومتر مربع دست کم تا ده ها سال قابل زندگی نخواهد بود.

اکنون برخی از کشورها از گرایش به انرژی هسته ای بازگشت کرده اند. امریکا برنامه دهه 60 خود را برای ساختن نیروگاه های اتمی کاهش داد و آلمان تصمیم گرفت تا بیست سال دیگر همه نیروگاه های هسته ای خود را تعطیل کند. انتظار می رود چنین روندی در کشورهای دمکراتیک که دولت ها باید پاسخگوی مردم باشد گسترش یابد. حتی در فرانسه که بالاترین درصد برق از طریق هسته ای تامین می گردد حزب حاکم بر این عقیده است که از میزان آن تا حدودی بکاهد و بخش بزرگی از مخالفان هم خواستار کم کردن چشمگیر سهم انرژی هسته ای در تامین برق این کشور هستند. جالب است بدانیم که بعد از حادثه فوکوشیما از 55 نیروگاه هسته ای ژاپن تنها 2 نیروگاه مشعول به کارند. در حقيقت اين کشور موفق شده است با کم کردن مصرف و بالا بردن سهم انرژی های دیگر انرژی مورد نیاز خود را فراهم کند.

جدول 1- نيروگاه های اتمی در جهان

کشور	شمار واحد توليد انرژی اتمی
ايالات متحده	103
فرانسه	59
ژاپن	55
روسيه	31
کره جنوبی	20
انگلستان	19
کانادا	18
آلمان	17

ماخذ: Business Insight (2007), The future of nuclear power. Growth opportunities, market risk and the impact of future technologies.

2- سختی و هزينه تهيه اورانيوم. اصرار سردمداران جمهوری اسلامی برای غنی‌سازی اورانیوم، زیان‌ بزرگ ديگری بر منافع ملی ما وارد کرده است. براساس تحقیقات و مطالعات سازمان انرژی اتمی ایران، تنها ذخیره معدنی اورانیوم در ایران ساقند کرمان است که حداکثر برای پنج سال تغذیه نیروگاه ۹۰۰ مگاواتی بوشهر کافی می‌باشد. بیشتر معادن اورانیوم ایران در عمق زیادی در زیر زمین قرار گرفته اند و از همين رو هزینه به راه اندازی آنها بسیار بالاست. مهم ترين منابع اورانيوم در جهان به ترتيب بزرگی در اين مناطق قرار دارند: آسيا (819000 تن)، آمريکای شمالی (704000 تن)، آفريقا (613000 تن)، اقيانوسيه و به ويژه استراليا (670000)، اروپا و آمريکای حنوبی (171000 تن).

در نتیجه پس از چند سال، ایران می بايستی سنگ معدن اورانیوم را از بازار جهانی وارد کند که ما را محاصره اقتصادی و سیاسی کرده است. آیا زیان و خسارت این مسئله محاسبه شده است؟ چگونه می توان ادعا کرد که غنی سازی اورانیوم برای استقلال ایران است وقتی مجبوریم اورانیوم را از کشورهای دیگر وارد کنیم؟ تازه، دولت آقای احمدی‌نژاد اعلام نموده ‌است که قصد دارند ده مرکز فراوری و غنی‌سازی اورانیوم، در حد و اندازه نطنز تأسیس نمایند. هزینه این مراکز در این روزگار و این دنیای منزوی کننده ما چقدر خواهد شد؟ از این گذشته، دشمنی و سوءظن غرب و شرق جهان هم نسبت به ما تشدید خواهد شد، در حالی که دنیا منتظر اعتمادسازی از جانب ایرانی‌هاست. سیاست غنی سازی وقتی بی معنی تر است که بدانیم ایران مجبور است برای تنها نیروگاه اتمی خود بوشهر سوخت را از طریق روسیه تامین کند. اکنون اورانیوم غنی شده در ایران در بوشهر مورد استفاده قرار نمی گیرد.

3- هزينه های غير رقابتی صنعت انرژی هسته ای برای ايران. به علت تنش افروزی های بيهوده جمهوری اسلامی با جامعه جهانی، کشور در انزوای بين المللی است و از همين رو تهيه و به راه انداختن صنعت هسته ای و به ويژه غنی سازی اورانیوم برای، نه تنها برای کشور بسيار گران تر از بهای رقابتی آن تمام شده است، بلکه بهره برداری و بکاراندازی آن را نيز با ترديدهای امنيتی و بهداشتی بسيار مواجه کرده است.

غنی سازی اورانيوم در داخل کشور برای کمتر از ده نیروگاه هزار مگاواتی صرفه اقتصادی ندارد، و اين در حالی است که تاکنون برای یک نیروگاه هزینه ده برابر هزينه از حساب ملت رفته است و درپی اصرار برای غنی سازی، چهار تحریم اقتصادی شدید از سوی شورای امنیت و نيز برخی از کشورهای تاثیرگذار در اقتصاد جهانی بر کشور تحميل شده است. همه اين ها، به ویژه در طی 7 سال دولت های نهم و دهم، اقتصاد ما را فلج کرده و زیرساخت ها را هم به نابودی کشانده است. در حالی که با درآمد کلان نفت در این مدت ايران می توانست تا سطح دوازده اقتصاد بزرگ جهان برآيد، به سطح فقیرترین ها کشورها فروافتاده است.

جدول 2- کارخانه های اتمی در جهان برحسب فنآوری (2007)

گونه	واحد	ظرفيت کل
PWR	264	241
(BWR) Boiling Water Reactor	93	83
Candu	42	21
Magnox and AGR	18	10
RBMK*	12	11
Fast Breedee Reactor	1	2
جمع	431	367

* به جز چهار واحد کوچک RBMK در روسيه

توليد برق با انرژی هسته ای، همچون توليد برق با هر گونه سوخت ديگری، با گرم کردن آب و تبدليل آن به بخار و به گردش درآوردن آسياب های حرارتی ايجاد می شود. (BWR) Boiling Water Reactor ساده ترين گونه راکتور اتمی است که از آب سبک يا معمولی برای انتقال حرارت استفاده می کند. راکتور (PWR) Pressurized Water Reactor که بيش از هر راکتور ديگری در کشورهای مختلف مورد استفاده است با آبی که دوبار بيش از راکتور BWR زير فشار است (150 اتمسفر) کار می کند. بين سال های 1970 و 2000، هزينه ايجاد کارخانه های سوخت اتمی، حتی با در نظر داشت نرخ تورم، به طور قابل ملاحظه ای افزايش يافت. يکی از مهم ترين دلايل افزايش هزينه به کاربست مسائل ايمنی و نيز نوآوری های تکنولوژيک بوده است.

جدول 3- تحول هزينه ساختن کارخانه های اتمی (هزينه برای هر کيلو وات)

کشور	تاريخ تکميل	هزينه برای هر کيلو وات
ايالات متحده	اوايل دهه 1970 ميلادی	150 تا 300 دلار
ايالات متحده	اوايل دهه 1980 ميلادی	1500 دلار
ايالات متحده	اوايل دهه 1990 ميلادی	3000 دلار
انگلستان	1995	2250 پوند
فرانسه	2000-1977	1300

مآخذ: Business Insight (2007), The future of nuclear power. Growth opportunities, market risk and the impact of future technologies.

البته سازندگان فرانسوی و ژاپنی کوشيده اند که با ارائه نسل نوينی از کارخانه های اتمی، مشهور به نسل سوم کارخانه های اتمی تا سر حد امکان هزينه ها را پايين نگه دارند. بنابر برخی از برآوردها، در حالی که هزينه يک کارخانه اتمی در حدود 3 هزار دلار برای توليد هر کيلو وات (kw) انرژی اتمی است، کارخانه های نسل سوم می توانند همين مقدار انرژی را با هزينه ای در حدود 2000 دلار توليد کنند. اما در مورد کاهش هزينه توليد برق با انرژی اتمی هنوز ترديدهای فراوانی وجود دارد. البته هنور هم بنا بر بسياری از برآوردها، توليد برق با سوخت اتمی ارزان تر از توليد برق با ديگر سوخت هاست. مثلا توليد برق از سوخت اتمی تقريبا کمتر از نصف هزينه برق از سوخت گاز است. با وجود اين بايد بياد داشت که در این برآورد هزینه پیاده کردن نیروگاه های کهنه و نگهداری دراز مدت زباله های هسته ای حساب نشده اند. بسیاری براين باورند که با درنظرداشت این هزینه ها برق اتمی از برق فسیلی گران تر تمام می شود.

جدول 4- هزينه ساختمان يک کارخانه انرژی اتمی (هزينه به کيلو وات)

کشور	تاريخ	هزينه برای هر کيلو وات
MIT	2002	150 تا 300 دلار
EITآمريکا	2010	1500 دلار
TVO	2009	3000 دلار
DOEآمريکا	2010	2250 پوند
MITژاپن	1997	1300

مآخذ: Business Insight (2007), The future of nuclear power. Growth opportunities, market risk and the impact of future technologies.

روزآمدترين و پيشرفته ترين فنآوری های انرژی هسته ای در دست شرکت هايی هستند که کشورهايشان جمهوری اسلامی را تحريم کرده اند. در اين شرايط، جمهوری اسلامی برای پرداختن و ساختن صنعت اتمی در کشور، ناچار فنآوری مورد نياز خود را از سازندگان خرد و ای بسا غير قانونی و به هر حال نامطمئن و آن هم با هزينه ای بسيار بالاتر از بهای بازار در شرايط عادی تهيه خواهد کرد.

جدول 5- بزرگ ترين شرکت های انرژی اتمی در جهان

آروا  (AREVA)	فرانسه
وستينگهاوس (Westinghouse)	آمريکا
جنرال الکتريک (GE)	آمريکا
ميتسوبيشی صنايع سنگين (Mitsubishi Heavy Industries)	ژاپن
توشيبا  (Toshiba)	ژاپن
هيتاچی (Hitachi)	ژاپن
شرکت توليد برق کره  (Korean Electric Power Corporation  ـ KEPCO)	کره جنوبی

4. خطر انبارسازی زباله سوخت هسته ای. مشکل ديگرنیروگاه های هسته ای، زباله ضایعات سوخت است. سوخت مصرف شده در نیروگاه ها، يا اورانیوم ضعیف و دیگر فراوردهها باید در جایی نگهداری شود. این اورانیوم، بجز مقدار بسیار اندک آن که برخی کشورها در تولید گلوله های بهینه شده، یا طرح های پژوهشی و صنعتی بکار رود بايد به دور ريخته شود. اما دور ریختن اورانیوم کار ساده ای نیست. آن را باید در بشکه های فلزی با پوشش بتونی بسیار ضخیم و غیرقابل شکست و انفجار جای داد و دور از دسترس انبار کرد. اگر هر کدام از این محفظه ها بشکند یا نشت بکند، برای محیط پیرامون فاجعه می آفریند. در دهه 1960 که تب ساخت نیروگاه های اتمی جهان را گرفته بود، آنها را زیر زمین در کنار نیروگاه ها و شهرها دفن می کردند. این کار بسیار مخاطره آمیز بود، زیرا با دگرگونی های طبیعی و یا دستبرد انسانی، می توانست برای محیط زیست و جمعیت زیادی از مردم مصیبت بار باشد. چند گزارش هم درباره حادثه برخورد با ماشین آلات سنگین ساختمانی با این بشکه ها گزارش شده بود. مدیر شرکت جنرال الکتریک گفته بود اگر این زباله ها در لایه های نمکی زیر زمین دفن شوند، خطر رادیو اکتیو رفع می شود. دولت امریکا برنامه گسترده ای برای ساختن انبارهای نمکی زیرزمینی را آغار کرد که قرار بود تا سال 1985 آماده شوند. این تاریخ سپس به 1988 و 1992 و سرانجام 1995 کشیده شد به دلیل آن که دانشمندان بر سر آن به توافق نمی رسیدند.  برخی کشورها آنها را در بشکه های بسیار محکم و محافظ رادیو اکتیویته نگاهداری می کنند تا راه حل مناسبی پیدا کنند. کشور فنلاند اکنون تنها کشور دنیاست که تصمیم به قرار دادن این زبله ها در زیر زمین اما قابل دسترسی گرفته است. اما برای این پرسش که چگونه نسل ما حق دارد که برای هزاران نسل دیگر زباله هایی را باقی بگذارد که بسیار خطرناک هستند پاسخی وجود ندارد. در فرانسه مسئله قرار دادن زباله های اتمی در زیرزمین را بارها مجلس به عقب انداخته است و هنوز میزان انبوهی از زباله هسته ای بروی زمین نگهداری می شوند.

5. تأثير حوادث غیرمترقبه بر نيروگاه های هسته ای. حادثه نیروگاه چرنوبیل و نشت رادیو اکتیو را همه هنوز به یاد داریم. رادیو اکتیو آزاد شده از آن نیروگاه بیش از هزار کیلومتر را آلوده کرد و حتی به کشتزارهای ما در گیلان رسید. آثار این آلودگی برای میلیون ها سال خواهد ماند بدون آنکه ما خبر داشته باشیم در سلامتی ما و فرزندانمان تاثیرگذار خواهد بود. چندین سال پیش از آن، حادثه نیروگاه تری مایل آیلند در امریکا خبرساز شده بود. همین پارسال حادثه ای در نیروگاه هسته ای ژاپی ایجاد هراس کرد. برخی کارشناسان احتمال می دهند که در شوروی سابق از این حادثه ها بار ها رخ داده  و اما از درز خبر آنها جلوگیری کرده اند. شیوع بیماری های سرطانی و آسیب های ژنتیک در نوزادان که پدر و مادرشان آلوده شده بوده اند از پیامدهای این حادثه ها بوده است که برای نسل ها ادامه خواهد یافت.

جدا از کشتار ناشی از موج انفجار و موج آتش بمب های هیروشیما و ناکازاکی، آسیب های ناشی از رادیواکتیویته آن بمب ها در گستره جغرافیایی بسیار بیشتری پخش شد که پس از گذشت هفتاد سال و سه نسل، هنوز مردم آن مناطق از اثرات آلودگی رادیواکتیو در بدن  خود رنج می برند و کودکان  بسیاری ناقص الخلقه به دنیا می آیند. 

در جنگ ناتو در یوگوسلاوی و سپس در جنگ خلیج فارس امریکا علیه عراق از گلوله های بهینه شده با اورانیوم ضعیف شده استفاده کردند. اورانیوم ضعیف شده همان ضایعات یا زباله سوخت اتمی نیروگاههاست که باید در جای امنی دفن شوند. گلوله هایی که با اورانیوم پوشش داده می شوند، به علت سختی فلز اورانیوم، می توانند در فولاد حفاظتی تانک ها نفوذ کنند. در جایی که این گلوله ها بکار برده شده بود به سربازان و اهالی آسيب های سختی وارد شد که هنوز بحث محافل نظامی  سياسی امریکاست ، پس از پایان جنگ با جود تلاش فراوان برای جمع آوری بقایای گلوله ها، لاشه خودروها و تانکهای که از کار افتاده بوسیله این گلوله ها در بیابان ها باقی ماندند. صدها کودکانی که بعدها در مناطق بازی کردند یا چوپانان و رهگذرانی که به این لاشه ها دست زدند، دچار بیماری های سرطانی و تنفسی شداند و بی تردید فرزندان و نوه های ايشان نیز در معرض بیماری خواهند بود.  بیماری های تنفسی و سرطانی سربازان امریکایی که از این گلوله ها استفاده می کردند برای مدتها خبرساز شده بود.

6. خطر گسترش سلاح های هسته ای. بر کمتر کسی پوشيده است که حتی اگر جمهوری اسلامی هم اکنون در پی دستيابی به سلاح اتمی نباشد، از دست کم در پی دستيابی به توانش آن است. کاربرد بمب اتمی در پایان جنگ جهانی دوم، نشان داد پیروزی در جنگ با کاربرد سلاح هسته ای، برنده را خوشنام نمی کند و به علت آسیب های گسترده و ماندگار به مردم عادی، او را جنایتکار جنگی می شمارند. با وجودی که دو ابرقدرت شوروی و امریکا به بازدارندگی سلاح هسته ای وابسته شده بودند، بزودی دریافتند که این بازدارندگی پيآمدهايی نامبارکی به همراه خواهد داشت. همچنان که زمانی چین و هندوستان هم وارد ماجرا شدند و انحصار سلاح های هسته ای شکست، دو ابرقدرت رقیب آن زمان صلاح را در نزدیک شدن به هم و کاهش سلاح های هسته ای دانستند. آنها بخوبی پیش بینی می کردند که روند گسترش سلاح های هسته ای، امتیاز دارندگی آنها را از ميان خواهد برد و کنترل آن را در سطح جهان غیر ممکن خواهد ساخت. گفتگو و پیمان های استارت و سالت روند رو به رشد تولید سلاح های هسته ای را معکوس کرد و تا کنون روند نزولی ادامه داشته است. این بار هم دشواری ابرقدرت های امریکا و روسیه برای ازبین بردن سلاح های هسته ای خود، نه اراده آنها به این کار، بلکه معضل انبارکردن یا دفن سوخت هسته ای این سلاح هاست. آخرين باری که کشورهای دارنده سلاح اتمی به آزمايش هسته ای دست يازيدند، بدين ترتيب بود: پاکستان و هند 1998، چين 1996، ايالات متحده آمريکا 1992، انگلستان 1991 و فرانسه 1990.

گسترش تکنولوژی غنی سازی اورانیوم و ساخت سلاح های هسته ای آینده بسیار ناامنی را برای جهان پیش بینی می کند. اکنون افزون بر پنج قدرت اقتصادی و نظامی جهان (امریکا، روسیه، انگلستان، فرانسه و چین) که دارای غنی سازی و سلاح های هسته ای هستند، اسراییل، پاکستان، کره شمالی، ایران، برزیل هم وارد گود شده اند.  در پی بدگمانی جهانی به ایران که قصد دستیابی به سلاح هسته ای را دارد، مصر و کشورهای جنوب خلیج فارس هم به خارش افتاده اند و برخی گروه های تبهکار و تروریستی نیز چشم به این وسیله برای ایجاد وحشت و باجگیری دوخته اند. احتمال اینکه گروه های ستیزجوی ایدئولوژیک یا تبهکاری مواد مخدر و قاچاق، در ربایش برای دستیابی به امکانات انفجاری رادیواکتیو یا از طریق سازش با عوامل خودسر سیستم های سیاسی ناپایدار در کشورهای جهان سوم، فعال باشند زیاد است. فروپاشی شوروی انبارهای سلاح های هسته ای آن کشور را در جاهایی مانند قزاقستان هدف کشورهای یاغی و گروههای تبهکار کرد.

اورانیوم مصرف شده را می توان دوباره احیاء کرد و با آن می توان پلوتونیم هم تولید کرد که در ساخت بمب اتمی بکار می رود. یک ترس جامعه جهانی از گسترش کارخانه های غنی سازی و احیای اورانیوم ضعیف شده آن است که پلوتونیوم در دسترس همگان قرار گيرد و هر تروریستی بتواند بجای کوکتل مولوتوف بمب های کوچک رادیواکتیو بسازد.

جدول 6- کشورهای دارنده سلاح اتمی در جهان

Tactical	Strategic	Test
1000	5000	1050	آمريکا
35000	5000	715	روسيه
	350	210	فرانسه
150	250	45	چين
	200	45	انگلستان
45-95	45-95	4	هندوستان
30-50	30-50	2	پاکستان
6	6		کره شمالی
200	200		اسرائيل

مأخذ : Arms Control Association Nuclear Threat Institute

این روند چشم انداز بسیار ناپایدار و خطرناکی را برای جهان آینده ترسیم می کند. هر چه جغرافیای تولید اورانیوم غنی شده گسترده تر شود، امکان نظارت و کنترل جهانی بر آن کمتر و فرصت برای دستیابی به سلاح های هسته ای و یا امکان دستیابی گروههای یاغی به اورانیوم غنی شده بیشتر می شود.  خود اورانیوم غنی شده هم می تواند مانند سلاحهای شیمیایی و میکروبی برای ایجاد ترس یا کشتار جمعی به کار برده شود.

سخن آخر. بارها گفته‌ایم که توسعه فنآوری هسته‌ای برای استفاده در زمینه‌های پزشکی، صنعتی و خدماتی مورد نیاز جامعه ایرانی است و می بايستی بر پايه قوانین بین‌المللی آن را بومی کرد و به راه انداخت. اما توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران به صرفه و صلاح نمی‌باشد. در ایران با وجود نورخورشید، باد، ژئوترمال و منابع هیدروکربوری ارزان‌ترین برق و درعین حال سالم‌ترین آنها، استفاده از امکانات طبیعی ایران می‌باشد نه برق هسته‌ای که پس از در حدود چهل سال هنوز در آغاز به راه‌اندازی فقط یک نیروگاه ايم و آن هم با صرف هزينه چندین برابر. راستی اين جاست که حتی برای استفاده از نیروگاه بوشهر نیاز به غنی سازی نداریم زیرا برای کشور وارد کردن اورانیوم غنی شده برای یک و یا حتی چند نیروگاه ارزان تر تمام می شود.

با تاکید بر این باور که دانش و تکنولوژی هسته ای مانند هرگونه دانش و تکنولوژی مطرح در جهان آکادمیک برای ایران ضروری است و آموزش و تجربه آن حق هر ملت است، اعلام می کنیم که غنی سازی اورانیوم برای کشور ما ضروری نیست، و سیاست غنی سازی جمهوری اسلامی برای تولید انرژی هسته ای غیر قابل توجیه است. نیروگاه های هسته ای که تا چهل سال پیش به عنوان انرژی پاک از آن یاد می شد، اکنون ناپاکترین انرژی هاست و ورود به عرصه سلاح های هسته ای هم به مصلحت امنیت ملت ما و همسایگی ما نیست. بالاخره اینکه فیزیک هسته ای اگر چه در بين سال های 40 تا 80 سده ميلادی پیشين یکی از علوم مادر محسوب می شد و رشد و توسعه آن برانگيزنده رشد و توسعه دیگر رشته های علوم را ممکن می ساخت، دیگر سال هاست که آن نقش را ندارد. شوربختانه، نظام جمهوری اسلامی به جای سرمایه گذاری جدی و دراز مدت برروی فنآوری های نوينی که مرحله ی جدیدی از رشد علمی را در جهان آغازيده اند، با سیاست های اتمی تنش افروز خود میهن را از آن تکنولوژی ها محروم کرده است.

چند مرکز اطلاعاتی بر روی اينترنت

آژانس انرژی های نو شونده (IRENA)

انجمن جهانی انرژی باد (GWEC)

سازمان انرژی های نو (سانا)